22 กรกฎาคม 2568
เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 สมัชชาผู้นำแห่งรัฐและรัฐบาลของสหภาพแอฟริกา (African Union : AU) ได้ให้การรับรองจัดตั้งหน่วยงานความปลอดภัยด้านอาหารแห่งแอฟริกา (The Africa Food Safety Agency : AfFSA) ภายใต้การกำกับดูแลของ AU ซึ่งมีหน้าที่ประสานงานและปรับนโยบายและข้อบังคับความปลอดภัยด้านอาหารให้สอดคล้องกัน โดยคาดว่าจะสามารถปฏิบัติงานได้อย่างเต็มรูปแบบภายในปี 2569
ตามข้อมูลขององค์การอนามัยโลก (WHO) ที่เผยแพร่เมื่อปี 2558 พบผู้ป่วยในแอฟริกามากกว่า 91 ล้านคน และผู้เสียชีวิตกว่า 137,000 จากโรคที่เกิดจากอาหาร รวมถึงบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร npj Science of Food โดยผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า การปฏิบัติตามพันธกิจภายใต้เขตการค้าเสรีทวีปแอฟริกา (Africa Continental Free Trade Area : AfCFTA) ยากต่อการดำเนินการให้บรรลุผลและสร้างประโยชน์ให้กับภูมิภาคได้หากไม่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาด้วยความปลอดภัยอาหาร อีกทั้งศักยภาพของประเทศสมาชิกใน AU ยังไม่สามารถรับมือกับความซับซ้อนและความท้าทายของความปลอดภัยด้านอาหารได้ อย่างไรก็ตาม เมื่อปี 2555 ได้มีการจัดทำความร่วมมือด้านความปลอดภัยอาหารครั้งแรก ซึ่งมีความสำคัญในการดำเนินการเพื่อควบคุมอะฟลาทอกซิน (Aflatoxin) ในแอฟริกา นอกจากนี้ยังมีดัชนีความปลอดภัยด้านอาหารของแอฟริกา ซึ่งประกอบด้วยระบบความปลอดภัยด้านอาหาร (อยู่ระหว่างดำเนินการ) ตัวชี้วัดด้านสุขภาพ และตัวชี้วัดด้านการค้า
ในปี 2563 AU ได้เริ่มพัฒนายุทธศาสตร์ความปลอดภัยด้านอาหารระดับทวีป เพื่อติดตามผลตามข้อแนะนำจากการประชุมความปลอดภัยด้านอาหารระหว่างประเทศครั้งที่ 1 ของ FAO/WHO/AU/ ซึ่งจัดขึ้นเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2562 โดยยุทธศาสตร์นี้ได้รับการรับรองในปี 2564/2565 ทั้งนี้งบประมาณของหน่วยงานจะอยู่ภายใต้การบริหารจัดการของ AU รวมถึงแหล่งเงินทุนอื่น ๆ ได้แก่ เงินบริจาคจากประเทศสมาชิก เงินสนับสนุนจากภาคเอกชน และสถาบันการเงินของแอฟริกา ซึ่งยังไม่มีความชัดเจนว่าหน่วยงานนี่จะตั้งอยู่ในประเทศใด
บทบาทหน้าที่ของ AfFSA
AfFSA มีการดำเนินงานครอบคลุมภารกิจ ได้แก่ การประสานงานด้านความปลอดภัยด้านอาหารในระดับทวีป เสริมสร้างศักยภาพของประเทศต่าง ๆ ในการปรับปรุงประสิทธิภาพของการระบบการควบคุมอาหาร และส่งเสริมความการเผยแพร่ข้อมูลความปลอดภัยด้านอาหาร รวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับความเสี่ยงด้านอาหาร
นอกจากนี้ AfFSA จะจัดตั้งศูนย์ข้อมูลความปลอดภัยด้านอาหารระดับทวีป และสร้างระบบแจ้งเตือนด้านอาหารของแอฟริกาเพื่อรายงานสถานการณ์และแลกเปลี่ยนข้อมูลที่เกี่ยวข้อง โดยจะทำงานร่วมกับองค์กรอื่น ๆ และพันธมิตรระหว่างประเทศ เพื่อยกระดับความปลอดภัยด้านอาหาร และลดความเสี่ยงของโรคที่เกิดจากอาหารรวมถึงส่งเสริมการค้าอาหารที่ปลอดภัย
อย่างไรก็ตาม AfFSA ไม่มีหน้าที่รับผิดชอบต่อการดำเนินการด้านนโยบายและยุทธศาสตร์ในระดับพื้นฐาน (Grassroots level) และไม่ใช่หน่วยงานหลักในการจัดการความปลอดภัยด้านอาหารในการกำหนดและบังคับใช้กฎระเบียบที่อยู่ภายใต้ขอบเขตอำนาจหน้าที่ของประเทศสมาชิก
ที่มา : Foodsafetynews สรุปโดย : มกอช.
